.png)
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Αλαλκομενές
Ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος των Αλαλκομενών βρίσκεται στο λόφο του Αετού, στον στενό ισθμό που ενώνει τα δύο μέρη του νησιού. Η τοποθεσία της πόλης είναι στρατηγικής σημασίας: στα βόρεια και νότια της υπάρχουν δύο φυσικά λιμάνια, ενώ από την κορυφή του λόφου, όπου βρίσκεται η ακρόπολη, ελέγχεται οπτικά το κανάλι μεταξύ Ιθάκης και Κεφαλονιάς, καθώς και ο ορίζοντας μεταξύ Ιθάκης και Ακαρνανίας.
Η αρχαία πόλη στον λόφο του Αετού είναι γνωστή από τις αρχές του 19ου αιώνα, μέσα από τις περιγραφές ξένων περιηγητών. Ο Ερρίκος Σλήμαν έκανε την πρώτη του ανασκαφή στον λόφο του Αετού. Από τις πρώτες αυτές έρευνες ήρθαν στο φως χάλκινα νομίσματα με τη μορφή του Οδυσσέα και την επιγραφή ΙΘΑΚΗ.
Τα οικοδομικά κατάλοιπα της πόλης είναι πολυάριθμα και καλύπτουν ολόκληρη την ανατολική πλαγιά του λόφου. Η πόλη περιβάλλεται από τείχη, τα οποία σε ορισμένα σημεία διατηρούνται σε εντυπωσιακό ύψος.
Στο διάσελο του λόφου, όπου βρίσκεται σήμερα η επαρχιακή οδός, η Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή ανέσκαψε τη δεκαετία του 1930 ένα ιερό, το οποίο ταυτίζεται με το ιερό του Απόλλωνα. Τα ευρήματα ήταν πλούσια και χρονολογούνται από την Πρωτογεωμετρική (10ος αιώνας π.Χ.) έως την Ελληνιστική Εποχή (3ος αιώνας π.Χ.; Αρχές 2ου αιώνα π.Χ.).Τα ευρήματα των ανασκαφών εκτίθενται στο Μουσείο στο Βαθύ.
Σχολή Ομήρου - Άγιος Αθανάσιος
Στη Βόρεια Ιθάκη, στις ανατολικές πλαγιές του βουνού της Εξώγης, δεσπόζει ο αρχαιολογικός χώρος «Αγίου Αθανασίου - Σχολή Ομήρου». Κατάλοιπα κτηρίων ήταν ορατά εδώ και αιώνες και σποραδικές έρευνες είχαν γίνει από Έλληνες και ξένους αρχαιολόγους. Το συγκρότημα είναι χτισμένο σε δύο «πεζούλες» ή άνδρα 5 που ενώνονται με δύο σκάλες σμιλεμένες στο βράχο. Στο κάτω άνδηρο βρέθηκε μια μεγάλη, τρίτμητη, ορθογώνια κατασκευή, διαστάσεων 21,50 x 11,50 μέτρα. Έμοιαζε με παρόμοιες κατασκευές μυκηναϊκών ανακτόρων στις Μυκήνες, την Τίρυνθα και την Πύλο. Στα δυτικά του τριμερούς κτιρίου, μεταξύ άλλων, αποκαλύφθηκε μεγάλο ορθογώνιο κτίσμα με υπόγεια αποθήκη τροφίμων. Στην επάνω ταράτσα ανακαλύφθηκαν προϊστορικά κτίρια όπως αποθήκες, λουτρά, εργαστήρια μετάλλων και βοηθητικοί χώροι. Το κτιριακό συγκρότημα περιβάλλεται από κυκλώπεια τείχη άμυνας 6 που έχουν τέσσερις πύλες. Η πρωταρχική (Νότια) πύλη οριοθετείται από προσεκτικά χτισμένο τοίχο και το πλαίσιο της αποτελείται από μεγάλους, σφυρηλατημένους, τετράγωνους βράχους. Κοντά στην πύλη αυτή ανακαλύφθηκε ένα προϊστορικό πηγάδι. Προς τα ανατολικά και σε μικρή απόσταση από το κτιριακό συγκρότημα, υπάρχει μια υπόγεια πηγή που χρησιμεύει για την παροχή νερού στους κατοίκους της ακρόπολης σε περιόδους πολιορκίας και εχθρικών επιθέσεων. Η πηγή χρονολογείται από τη Μυκηναϊκή περίοδο (1300-1200 π.Χ.) Ανατολικά της υπόγειας πηγής, ερευνήθηκε ένα μεγάλο κυκλικό, προϊστορικό κτίσμα με σκαλωτή είσοδο. Οι προσπάθειες απομάκρυνσης των κοιτασμάτων άμμου απέδωσαν διάφορα ευρήματα. Μεταξύ αυτών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μεγάλος αριθμός πήλινων πλακών. Ένα από αυτά έχει χαραγμένες σκηνές της Οδύσσειας - όπως η απεικόνιση ενός πλοίου με έναν άνδρα να κάθεται, δεμένος στο κατάρτι, τέρατα, μυθικές μορφές (πουλιά με γυναικείο πρόσωπο, ανθρώπινη μορφή με κεφάλι, ουρά και πόδια ένα γουρούνι κ.λπ.) Η τοποθεσία του Αγίου Αθανασίου- Σχολή Ομήρου είναι στρατηγικής σημασίας. Η ακρόπολη, από το αμυντικό της οχυρό και πλεονέκτημα στις πλαγιές του βουνού της Εξώγης, δεσπόζει πάνω από την εύφορη και καλά ενυδατωμένη λεκάνη της Βόρειας Ιθάκης. Λόγω της θέσης του στο λόφο Πηλικάτα, έχει άμεση θέα, πρόσβαση και επιτήρηση σε τρία λιμάνια: αυτό των Αφαλών στα βόρεια, της Πόλης στα νοτιοδυτικά και των Φρίκων στα ανατολικά. Τον Αύγουστο του 2010, ο καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας και μέλος της ανασκαφικής ομάδας, Θανάσης Παπαδόπουλος, προσδιόρισε την ακρόπολη της τοποθεσίας «Άγιος Αθανάσιος - Σχολή Ομήρου» ως το παλάτι του Οδυσσέα, δηλώνοντας ότι «σύμφωνα με τα γεγονότα όπως αυτά παρουσιάζονται σήμερα, κινητά ή ακίνητα, που έχουν μεγάλη σημασία, με κάθε επιστημονική επιφύλαξη, πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά στην ανακτορική δομή του Οδυσσέα και της Πηνελόπης, το μοναδικό παλάτι των Ομηρικών Επών που δεν έχει ακόμη αποκαλυφθεί». 9 Αναμένεται η επίσημη δημοσίευση των αποτελεσμάτων των ανασκαφών.
Ο αρχαιολογικός χώρος δεν είναι επισκέψιμος μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης στα μνημεία που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα
Πηλικάτα
Κοντά στον Σταυρό στα Πελικάτα βρίσκεται η πόλη του Οδυσσέα, σύμφωνα με την ομηρική περιγραφή, ότι βρισκόταν σε σημείο με θέα σε τρεις θάλασσες και περιτριγυριζόταν από τρία βουνά. Εδώ βρίσκεται το αρχαιολογικό μουσείο του Σταυρού όπου εκτίθενται εκθέματα της Μυκηναϊκής και Κορινθιακής περιόδου.
Τα ευρήματα στη δεκαετία του 1930 της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής έδειξαν ότι υπήρχε συνεχής ανθρώπινη εγκατάσταση στην τοποθεσία μεταξύ των ετών 3000 π.Χ. και 12ου αιώνα π.Χ., ή μέχρι το τέλος της μυκηναϊκής περιόδου. Αυτή η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτό που ήταν το κέντρο του βασιλείου του Οδυσσέα ήταν κοντά στη σημερινή πόλη του Σταυρού.
Οι αρχαιολόγοι αποκάλυψαν ένα τείχος που περιέβαλλε τον οικισμό και από τα κατάλοιπα που βρέθηκαν κοντά συμπεράνουμε ότι είναι μυκηναϊκό. Στην κορυφή του λόφου Πηλικάτα υπάρχουν υπολείμματα πέτρινων τοίχων και ένας σύντομος πέτρινος διάδρομος ή μονοπάτι. Όμως, μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις σε αυτήν την τοποθεσία ήταν μια κρύπτη μεγάλων πήλινων αγγείων θαμμένα κάτω από τα πέτρινα δάπεδα του εσωτερικού των προελληνιστικών κατοικιών.
Οι αρχαιολόγοι, έχοντας βρει στοιχεία για ζωή εδώ μεταξύ 3000-2500 π.Χ., τώρα πιστεύουν ότι υπήρχε ένας τειχισμένος προελληνιστικός οικισμός σε αυτήν την τοποθεσία. Είναι λοιπόν γνωστό ότι η Ιθάκη ήταν ένας από τους ελάχιστους προελληνιστικούς οικισμούς σε ελληνικό έδαφος και η σημασία της στην πολιτιστική, ιστορική ανάπτυξη της Δυτικής Ελλάδας είναι αυτονόητη. Τα ευρήματα και οι ανακαλύψεις στην Ιθάκη τοποθετούν την αρχή της ιστορίας της ήδη 1500 χρόνια πριν από τους χρόνους που αναφέρονται στην Οδύσσεια. 2
Κατά τη θεωρούμενη γνώμη του WA Heurtley, το παλάτι του Οδυσσέα βρισκόταν στον λόφο Πηλικάτα. Ωστόσο, η πρόσβαση στην τοποθεσία δεν είναι εύκολη, επομένως είναι απαραίτητο να βρείτε έναν οδηγό που μπορεί να σας δείξει τα ερείπια των αρχαίων τειχών και τα απολιθωμένα οστά σε αυτό που ήταν νεκροταφείο. Ευρήματα από αυτόν τον χώρο εκτίθενται στην Αρχαιολογική Συλλογή Σταυρού.
Το Σπήλαιο των Νυμφών (Μαρμαροσπηλιά)
Ο Οδυσσέας έκρυψε τα δώρα από τον Αλκίνοο, βασιλιά των Φαιάκων, στο σπήλαιο των Νυμφών όταν επέστρεψε στην Ιθάκη. Αυτή πιστεύεται ότι είναι η Μαρμαροσπηλιά, μια σπηλιά που βρίσκεται πάνω από την ακτή της Δεξιάς, επειδή το σχήμα της είναι σύμφωνο με την περιγραφή στο Βιβλίο 13 της Οδύσσειας. 1
Ο αρχαιολόγος Σαράντης Συμεώνογλου, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Saint Louis, πραγματοποίησε ανασκαφές στη Μαρμαροσπηλιά από το 1998 έως το 2001. Μεγάλο μέρος του δαπέδου του σπηλαίου καλύφθηκε από σωρούς ογκόλιθων, πιθανή ένδειξη ότι το σπήλαιο καταστράφηκε από σεισμό το 373 π.Χ. Τα ευρήματα είναι ειδώλια Νυμφών και του συντρόφου τους Πάνα, αγγεία με αφιερωματικές επιγραφές και δύο δαχτυλίδια που ίσως ανήκαν σε νεαρές ιέρειες.
Η ανασκαφή συνεχίστηκε στον χώρο κάτω από το δάπεδο του μέχρι τότε γνωστού σπηλαίου και αποκαλύφθηκε ένα δεύτερο σπήλαιο ίδιου μεγέθους αλλά ακόμη βαθύτερο από το πρώτο. Η ανασκαφή έφτασε σε βάθος 36 μ. από το ταβάνι του σπηλαίου. Το σπήλαιο δεν είναι προς το παρόν επισκέψιμο καθώς εκτελούνται εργασίες αποκατάστασης και συντήρησης.
Σπήλαιο Λοΐζου
Έξω από το χωριό Σταυρός, στο βόρειο τμήμα της Ιθάκης, βρίσκεται ο κόλπος της Πόλης, όπου βρίσκεται η ομώνυμη παραλία. Στη βόρεια πλευρά του κόλπου θα βρείτε το σπήλαιο του Λοΐζου, που πήρε το όνομά του από τον Λοΐζο, ο οποίος βρέθηκε κατά λάθος στη σπηλιά.
Το σπήλαιο υπήρξε κέντρο λατρείας από την πρωτοελλαδική περίοδο μέχρι τον 1ο αιώνα μ.Χ. όπως μαρτυρούν τα ευρήματα που περιλαμβάνουν αγάλματα θεών, όπως η Άρτεμη, η Αθηνά και η Ήρα. Αν και το σπήλαιο λεηλατήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, μεταγενέστερες ανασκαφές έφεραν στο φως αρχαίο ναό, αγγεία, διάφορα αφιερώματα στις Νύμφες και τον Οδυσσέα. Τα περισσότερα από αυτά τα ευρήματα βρίσκονται τώρα στο Μουσείο του Σταυρού.
Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα του σπηλαίου είναι ένα κομμάτι πήλινης γυναικείας μάσκας του 2ου αιώνα π.Χ. αιώνα με την επιγραφή «EYXHN ODYSSEI», ένα αγαλματίδιο ελέφαντα που πιθανότατα παριστάνει τον Οδυσσέα δεμένο στο κατάρτι ενός πλοίου καθώς και δώδεκα χάλκινους τρίποδους αμφορείς που λέγεται ότι είναι τα δώρα των Φαιάκων στον Οδυσσέα όπως αναφέρει ο Όμηρος.
Παλαιόχωρα
Η Παλαιόχωρα, που σήμερα είναι έρημη, ήταν ένας από τους τρεις πρώτους οικισμούς της Ιθάκης και αναφέρεται μαζί με την Ανωγή και την Εξωγή από το 1548 (την περίοδο της Ενετοκρατίας της Ιθάκης).
Η Παλαιόχωρα ήταν η παλιά πρωτεύουσα της Ιθάκης πριν μεταφερθεί στο παραθαλάσσιο Βαθύ. Στην πρώτη διακλάδωση του δρόμου, στην είσοδο ενός αγροκτήματος, ακολουθήστε τον δρόμο στα αριστερά (ο δρόμος στα δεξιά οδηγεί σε ένα εκκλησάκι) και μετά από περίπου 10 λεπτά περπάτημα, σε έναν σχεδόν οριζόντιο χωματόδρομο, θα δείτε την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου με το πέτρινο καμπαναριό και τις υπέροχες θρησκευτικές αγιογραφίες. Βρίσκεστε τώρα στην πρώτη κορυφογραμμή της Παλαιόχωρας και η θέα στο Περαχώρι, στο Βαθύ, στους γύρω όρμους και ψηλά προς το Πεταλιάτικο βουνό είναι φανταστική.
ΜΟΥΣΕΙΑ
Αρχαιολογικό Μουσείο Βαθέως
Αυτό το μουσείο φιλοξενεί εκθέματα που συλλέγονται από το νότιο τμήμα του νησιού στην κεντρική αίθουσα με λίγα μόνο αντικείμενα από τα βόρεια. Το μουσείο χτίστηκε το 1960 με το χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικό στυλ εκείνης της εποχής.
Οι επισκέπτες του μουσείου μπορούν να δουν ευρήματα από τη Μυκηναϊκή έως τη Ρωμαϊκή περίοδο στο κτήριο που διαθέτει, εκτός από τον χώρο υποδοχής, άλλες τρεις αίθουσες.
Στην πρώτη αίθουσα το μουσείο παρουσιάζει πήλινα αγγεία που χρονολογούνται από την προγεωμετρική και γεωμετρική περίοδο (1000-700 π.Χ.). στο εξωτερικό. Ο τελευταίος, τρίτος θάλαμος παρουσιάζει εκθέματα που προέρχονται από διαφορετικές περιόδους και τοποθεσίες.
Αρχαιολογικό Μουσείο Σταυρού
Αυτή η συλλογή, που αποτελείται από ευρήματα από την περιοχή του Σταυρού, στεγάζεται σε ένα μικρό μονόχωρο κτήριο στον λόφο Πηλικάτα που χτίστηκε τη δεκαετία του 1930. Τα εκθέματα εδώ χρονολογούνται από την πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3000 π.Χ.) έως τη Ρωμαϊκή Εποχή. Έχουν προέλθει από τέσσερις τοποθεσίες: τον λόφο Πηλικάτα, το χωριό Σταυρός, το σπήλαιο του Λοΐζου και τις Τρεις Λαγκάδες.
το πιο εντυπωσιακό και σημαντικό έκθεμα πρέπει να είναι τα θραύσματα του χάλκινου γεωμετρικού τρίποδα με την περίτεχνη διακόσμηση. Υπάρχει επίσης το κομμάτι μιας ελληνιστικής μάσκας πάνω στο οποίο είναι χαραγμένο το «EYXHN ODYSSEI» ή «Pray to Odysseus».
Αυτή η αναφορά στον Οδυσσέα είναι απόδειξη ότι το συγκεκριμένο σπήλαιο ήταν τόπος λατρείας του βασιλιά Οδυσσέα και κατ' επέκταση ολόκληρη η Ιθάκη. Τα θραύσματα από τον χάλκινο τρίποδα αναφέρονται απευθείας στο απόσπασμα της Οδύσσειας του Ομήρου, όπου οι Φαίακες έδωσαν δώρο στον Οδυσσέα δεκατρείς τέτοιους χάλκινους τρίποδες. (Η Οδύσσεια τ.14,στ.135-6,στ.217-8 και Θ110-117).
Λαογραφικό και Ναυτικό Μουσείο Ιθάκης
Το μουσείο βρίσκεται στο Βαθύ και άνοιξε για πρώτη φορά στο κοινό το 1997 με μια πλούσια και ποικίλη συλλογή εκθεμάτων, δωρεά Ιθακήσιων, με σκοπό τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.
Στο ισόγειο φιλοξενείται έκθεση με αντικείμενα που αναδεικνύουν την αιωνόβια ναυτική παράδοση της Ιθάκης: πίνακες και φωτογραφίες Ιθακησίων εμπορικών πλοίων, ναυτικά όργανα, ναυτικές στολές, έγγραφα και χειρόγραφα από τη Σχολή Εμπορικού Ναυτικού Σταθάτου και Ναυτικής Εκπαίδευσης. Επιπλέον, ένας επισκέπτης μπορεί να δει πρωτότυπα εργαλεία εργασίας που χρησιμοποιούνται για την άσκηση διαφόρων επαγγελμάτων. παραδείγματα εκκλησιαστικών έργων τέχνης. δείγματα τοπικών φορεσιών και γεωργικών εργαλείων, μουσικών οργάνων και κεντημάτων.
Λαογραφικό Μουσείο Ανωγής και Γεωπάρκο
Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού Ανωγή στο πολιτιστικό κέντρο Ανωγή. Λίγα είναι τα εκθέματα της τοπικής παραδοσιακής ζωής, όπως ναυτικά όργανα και έγγραφα, γεωργικά εργαλεία και χειροτεχνίες, δωρεές Ιθακησίων, με σκοπό τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.
Το κέντρο του Γεωπάρκου της Ιθάκης είναι τοποθετημένο εκεί με τεχνολογικό εξοπλισμό που οι επισκέπτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να μάθουν όλες τις πληροφορίες για τη φύση και τον πολιτισμό του νησιού.
ΜΝΗΜΕΙΑ
Άγαλμα Οδυσσέα
Αντικρίζοντας την είσοδο του λιμανιού, το επιβλητικό άγαλμα του Οδυσσέα απεικονίζει τον μυθικό ήρωα σε δύο μορφές.
Σε ένα όρθιο, νέο, αγέρωχο, ατενίζοντας τη θάλασσα που τον ξεγέλασε και τον μάγεψε. Στην άλλη μορφή είναι σκυμμένος, οκλαδόν, με το κουπί της βάρκας του στα χέρια, δαμάζοντας τα κύματα, με μοναδικό σκοπό να επιστρέψει στη γλυκιά πατρίδα του την Ιθάκη!
Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος έγιναν τον Αύγουστο του 2011, φιλοτεχνήθηκε από την Ιθάκη γλύπτρια Κορίνα Κασσιανού και βρίσκεται στην προκυμαία της κεντρικής πλατείας στο Βαθύ.
Υπαίθρια έργα τέχνης Στάθης Ραυτόπουλος
Προς το Κολιέρι ή τον Κάλαμο της Βόρειας Ιθάκης θα βρείτε ένα ακόμη από τα αξιοθέατα της Ιθάκης. Αυτό είναι το υπαίθριο Μουσείο Αγαλμάτων. Μερικά είναι αντίγραφα αρχαιοτήτων, που δημιουργήθηκαν εκεί από τον Στάθη Ραυτόπουλο και έχουν έρθει από τη μακρινή Αυστραλία.
Μενίρ Ιθάκης
Στην περιοχή του στο χωριό Ανωγή υπάρχουν διάσπαρτοι τεράστιοι ογκόλιθοι που ονομάζονται «μενίρ». Ο Αρακλής είναι ο πιο σημαντικός και περίεργος από αυτούς τους παράξενους σχηματισμούς πέτρινων μαζών. Αυτός ο τεράστιος μονόλιθος που βρίσκεται ακριβώς κάτω από τα σπίτια του χωριού έχει ύψος 9μ και στηρίζεται σε έναν πιο φαρδύ βράχο που αποτελεί το βάθρο του. Το σχήμα του είναι περίπου ατρακτόμορφο με τις επιφάνειές του, ανατολικά και δυτικά πιεσμένες. Διαβρωτικά αυλάκια παρατηρούνται στο βράχο, ιδιαίτερα στη βόρεια επιφάνεια και προς τα πάνω καταλήγει σε απότομη κορυφή. Αυτός ο παράξενος βράχος παρουσιάζει τέτοια κανονικότητα που με την πρώτη ματιά νομίζει κανείς ότι είναι μια τεχνητά επεξεργασμένη πέτρα, για έναν οβελίσκο, φτιαγμένο από ανθρώπινο χέρι και όχι για ένα φυσικό βράχο που πήρε αυτή την περίεργη μορφή από την αποσύνθεση. Ένας άλλος αξιοσημείωτος ογκόλιθος είναι αυτός που λέγεται Καβελλάρης (γιατί μοιάζει με καβαλάρη).
Ενετικά κανόνια
Στην Ιθάκη, στη βόρεια πλευρά της εισόδου του όρμου του Βαθέου, πάνω από την παραλία Λούτσα, υπάρχουν δύο κανόνια. Αυτά τα κανόνια μοιάζουν -εκ πρώτης όψεως- να είναι τοποθετημένα σε αυτοσχέδιες βάσεις, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας μικρός προμαχώνας (ή ό,τι έχει απομείνει από αυτόν). Ο προμαχώνας ήταν μέρος ενός οχυρού που χτίστηκε από τους Γάλλους μεταξύ 1807 και 1815 όταν τα Επτάνησα ήταν υπό γαλλικό έλεγχο. Τα κανόνια όμως είναι βενετσιάνικα και υπάρχουν από τα αρχαία χρόνια στο νησί, ίσως σε διαφορετική τοποθεσία.
Ο προμαχώνας βρίσκεται σε στρατηγική θέση με πολύ καλή θέα στο στόμιο του κόλπου και στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή.
Και τα δύο πυροβόλα είναι κατασκευασμένα από σίδηρο. Το ένα κατασκευάζεται στη Βενετία. Το έμβλημα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας φαίνεται φορεμένο (το λιοντάρι - φωτογραφία 5). Το άλλο πυροβόλο είναι αγγλικής κατασκευής και προέλευσης με το έμβλημα των Tudors (το τριαντάφυλλο).
Είναι βέβαιο ότι τα κανόνια τοποθετήθηκαν στο Βαθύ μετά το τέλος του 7ου Ενετοτουρκικού πολέμου (1714-1718) όταν οι Ενετοί ηττήθηκαν και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν οριστικά τον Μοριά. Μέχρι το τέλος αυτού του πολέμου, οι Ενετοί είχαν παροπλίσει 10 από τα πολεμικά τους πλοία (επειδή ήταν πολύ ακριβό να κρατήσουν όλα τα πολεμικά πλοία και τα πληρώματά τους σε λειτουργία, και πολλά από αυτά ήταν μισοκατεστραμμένα.)
Πηγή Καλάμου
Λίγο πιο πέρα από το παλάτι του Οδυσσέα (Άγιος Αθανάσιος) βρίσκεται η μεγάλη πηγή του Κάλαμου. Αυτή η καθαρή, γλυκιά πηγή νερού τρέχει εδώ και χιλιάδες χρόνια και έχει ξεδιψάσει χιλιάδες, μεταξύ των οποίων και αυτή του Λόρδου Βύρωνα, του Χάινριχ Σλήμαν, της βασίλισσας. Φρειδερίκη, Αριστοτέλης Ωνάσης και Τζάκι Κένεντι.